Η ψήφος των Αποδήμων είναι το θέμα του άρθρου του βουλευτή του ΠΑΣΟΚ,Ανδρέα Λοβέρδου το οποίο δημοσιεύτηκε στο περιοδικό "Διπλωματία".

Mε τη συνταγματική αναθεώρηση του 2001 προβλέφθηκε η δυνατότητα των ομογενών συμπολιτών μας να ψηφίζουν στην αλλοδαπή, για τις γενικές βουλευτικές εκλογές. Προβλέφθηκε, ακόμη, πως ο τρόπος άσκησης του δικαιώματός τους μπορεί να γίνει με την επιστολική ψήφο ή με οπωσδήποτε άλλο πρόσφορο μέσο (π.χ. ηλεκτρονικά). Έκτοτε, πέρασαν οκτώ χρόνια, δίχως οι κυβερνήσεις να έχουν αναλάβει ολοκληρωμένη νομοθετική πρωτοβουλία επί του θέματος αυτού. Η συγκεκριμένη καθυστέρηση δεν γίνεται κατά παραβίαση του Συντάγματος, αφού η ψήφιση του σχετικού νομοθετήματος ανήκει στη διακριτική ευχέρεια της Βουλής. Από την άλλη πλευρά, όμως, η καθυστέρηση δημιουργεί προβλήματα πολιτικής αξιοπιστίας για όλους μας, στο βαθμό που τα περισσότερα πολιτικά κόμματα έχουμε διακηρύξει, πως ο συγκεκριμένος πολιτικός αρμός ανάμεσα στην ομογένεια και την πατρίδα πρέπει να θεσπιστεί.

Όταν ψηφίζαμε την αναθεώρηση του άρθρου 51 § 4 τον Σεπτέμβριο του 2000 (στην αναθεωρητική Επιτροπή) και τον Μάρτιο του 2001 (στην Ολομέλεια της Αναθεωρητικής Βουλής), σκεφθήκαμε πως έπρεπε να προβλέψουμε ρητά και ορισμένες εγγυήσεις, σε θετική και αρνητική κατεύθυνση. Καταλήξαμε στις εξής :

α. Θεσπίσαμε ως απαιτούμενη πλειοψηφία για την ψήφιση του ανωτέρω νόμου τους διακόσιους Βουλευτές, ώστε να αποτραπούν οι λαθροχειρίες των συγκυριακών πλειοψηφιών.

β. Θεσπίσαμε την υποχρέωση, η ψήφος των ομογενών να καταμετράται και να ανακοινώνεται ταυτοχρόνως με τα υπόλοιπα εκλογικά αποτελέσματα.

γ. Θεσπίσαμε το συμβατό της ταυτόχρονης διενέργειας των εκλογών, με την άσκηση του συγκεκριμένου δικαιώματος με επιστολική ψήφο ή άλλο πρόσφορο μέσο.

Παράλληλα, ως πολιτική κι όχι ως νομική υποχρέωση του νομοθέτη, αναφέραμε, κατά το σχετικό διάλογο, την ανάγκη να παρέχει εν προκειμένω τη γνώμη του το Συμβούλιο του Απόδημου Ελληνισμού (ως προς το οποίο προσθέσαμε μια ειδική παράγραφο στο άρθρο 108 του Συντάγματος).

Είναι σαφές, πως η διαρρύθμιση των υποχρεώσεων του κοινού νομοθέτη ως προς την ψήφο των ομογενών συμπολιτών μας συγκροτεί μια δέσμη πολιτικών επιλογών και τεχνικών εγγυήσεων. Από εδώ προκύπτει ο ευανάγνωστος κανόνας, πως ουδεμία πολιτική λύση μπορεί να τεθεί σοβαρά στον κοινοβουλευτικό διάλογο, αν δεν συνοδεύεται με τη διευθέτηση των τεχνικών θεμάτων. Κι αυτό διότι μόνο έτσι θα γίνεται αντιληπτό αν με την εκάστοτε προκρινόμενη πολιτική λύση διασφαλίζονται οι συνταγματικές επιταγές : α) της μυστικότητας της ψήφου, β) της ταυτόχρονης καταμέτρησης και ανακοίνωσης των αποτελεσμάτων, γ) της ανόθευτης έκφρασης της λαϊκής θέλησης (αυτή η τελευταία επιταγή του άρθρου 52 του Συντάγματος, εμφανίζει έντονο ενδιαφέρον στο συζητούμενο θέμα).

Το ΠΑ.ΣΟ.Κ., ως κοινοβουλευτική πλειοψηφία, είχε την πρωτοβουλία της αναθεώρησης του Συντάγματος, το 2001. Ως αξιωματική αντιπολίτευση πήρε νομοθετική πρωτοβουλία, την οποία η κυβέρνηση της Ν.Δ. απέρριψε το 2006. Τον Μάρτιο του 2007, η κυβέρνηση της Ν.Δ. ανέλαβε νομοθετική πρωτοβουλία, η οποία αποσύρθηκε σε ένα προ-κοινοβουλευτικό στάδιο. Το ΠΑ.ΣΟ.Κ. κατέθεσε με σαφή τρόπο τις δικές του προτάσεις. Προσφάτως, η κυβέρνηση της Ν.Δ. πήρε νέα πρωτοβουλία, κατά την οποία ανακοίνωσε την απόσυρση της βασικής ιδέας που διείπε το σχεδίασμά της του 2007 και ενημέρωσε τα κόμματα , πως στα τέλη του θέρους θα τα συγκαλέσει σε νέα σύσκεψη, με βάση τη συγκεκριμένη και αρθρωμένη σε κείμενο πρότασή της.

Στη συζήτηση που διεξήχθη στο Υπουργείο Εξωτερικών, ως εκπρόσωπος του ΠΑ.ΣΟ.Κ. εξέφρασα την αμέριστη στήριξή μας στην χωρίς καθυστέρηση ρύθμιση του θέματος «της άσκησης του εκλογικού δικαιώματος από τους εκλογείς που βρίσκονται έξω από την Επικράτεια» (άρθρο 51 § 4 εδ.β΄ του Συντάγματος). Έσπευσα, ωστόσο, να υπογραμμίσω, πως δεν νοείται νομοθετική πρωτοβουλία και συγκατάθεση σ’αυτήν, δίχως τη μετά βεβαιότητος απόδειξη, πως εξασφαλίζονται όλες οι συνταγματικές εγγυήσεις που διέπουν την ψήφο και την ψηφοφορία. Πολιτικές ρυθμίσεις και εγγυήσεις ή θα προταθούν ταυτοχρόνως, ή δεν θα υπάρχει κατ’ουσίαν πρόταση για νομοθετική εξειδίκευση του άρθρου 51 § 4 του Συντάγματος.