Θεια Λειτουργία μετά από 88 χρόνια στην Παναγία Σουμελά
Έπειτα από 88 ολόκληρα χρόνια θα ηχήσουν και πάλι, εφέτος τον Δεκαπενταύγουστο, οι καμπάνες και τα σήμαντρα της πιο τραγουδισμένης, της πιο «πονεμένης» Μάνας του Ελληνισμού, της «εξόριστης» Παναγίας του όρους Μελά του Πόντου, της γνωστής ως Παναγίας Σουμελά.
Χιλιάδες ποντιακής καταγωγής Έλληνες από τα πέρατα της Γης αναμένεται να συρρεύσουν στην Παναγία η οποία στα χρόνια της προσφυγιάς έγινε σύμβολο αναμνήσεων, ελπίδας και παρηγοριάς. Εξέχουσα μορφή, ανάμεσά τους, ο Ιμβριος την καταγωγή κ.κ. Βαρθολομαίος, ο οποίος θα είναι ο πρώτος Οικουμενικός Πατριάρχης στα 1.600 χρόνια λειτουργίας του Μοναστηριού που θα τελέσει την πανηγυρική λειτουργία την ημέρα της εορτής της Παναγίας. Πρόκειται για μια ιστορική εξέλιξη, για μια αναγέννηση της λειτουργικής ζωής του ιστορικού μοναστηριού, συμβόλου του Ποντιακού Ελληνισμού.
Η απόφαση της Τουρκικής Κυβερνήσεως κοινοποιήθηκε επισήμως δια σχετικού εγγράφου της προς τον Οικουμενικό Πατριάρχη. Σύμφωνα με το έγγραφο της Κυβέρνησης παρέχεται άδεια στο Οικουμενικό Πατριαρχείο να τελείται από τον Πατριάρχη Βαρθολομαίο Θεία Λειτουργία, μία φορά τον χρόνο, ανήμερα της εορτής της Κοιμήσεως της Θεοτόκου στις 15 Αυγούστου.
Επίσης σημειώνεται ότι οι προσκυνητές θα πρέπει να είναι ιδιαίτερα προσεκτικοί προκειμένου να αποφευχθούν φθορές στο μνημείο και στις σωζόμενες τοιχογραφίες του.
Να σημειωθεί ότι η απόφαση της Άγκυρας ήρθε να επιβεβαιώσει τις προφορικές διαβεβαιώσεις που είχε δώσει ο αρμόδιος υπουργός Πολιτισμού προς τον Οικουμενικό Πατριάρχη ο οποίος με επιστολή του είχε ζητήσει να επιτραπεί η τέλεση θείας λειτουργίας στο Μοναστήρι.
Θα είναι η πρώτη φορά μετά από αιώνες - ενδεχομένως και η πρώτη φορά στην ιστορία - που Οικουμενικός Πατριάρχης θα προεξάρχει Θείας Λειτουργίας στην ιστορική Μονή.
Πριν μερικές εβδομάδες επισκέφθηκε τον Οικουμενικό Πατριάρχη ο δήμαρχος της Μάτσκα του Πόντου, η οποία απέχει 15χλμ από το Μοναστήρι της Παναγίας Σουμελά, και τον προσκάλεσε στην πόλη του λέγοντας ότι θα αποτελέσει ένα σημαντικό γεγονός χαράς και τιμής για τους κατοίκους.
Υπενθυμίζεται ότι η Μονή Παναγίας Σουμελά λειτουργεί σήμερα ως μουσείο.
Η ιστορία της Ιεράς Μονής
Η Ιερά Μονή της Παναγίας Σουμελά βρίσκεται στο όρος Μελά του Πόντου, απ' όπου έλαβε το όνομά της ( σου-Μελά). Σύμφωνα με την παράδοση το 386 οι Αθηναίοι μονάχοι, Βαρνάβας και Σωφρόνιος ‚ μετά από αποκάλυψη της Παναγίας οδηγήθηκαν στις κορυφές Του όρους Μελά του Πόντου , για να ιδρύσουν μοναχικό κατάλυμα. Κατά την παράδοση είχε μεταφερθεί εκεί η εικόνα της Παναγίας της Αθηναίας , έργο του Ευαγγελιστή Λουκά. με θαυματουργικό τρόπο.
Σύμφωνα με άλλες πληροφορίες, η εικόνα μεταφέρθηκε από τον μαθητή του Οσίου Λουκά Φωκίδας, Ανανία το 943 στη Αθήνα‚στο ναό της Παναγίας της Αθηνινιώτισσας, και από εκεί σι δύο μοναχοί μετέφεραν την εικόνα στο Πόντο εξαιτίας των επιδρομών των Σαρακηνών. Βέβαιο πάντως είναι ότι‚ είτε τον 4ο αιώνα χτίσθηκε η μονή είτε τον 9ο αιώνα, κτήτορες του Μοναστηριού είναι σι Σωφρόνιος και Βαρνάβας γενόμενοι συνεχιστές της μεγάλης μοναστικής ζωής που υπήρχε στον Πόντο ‚ διάδοχοι των μεγάλων πατέρων της Εκκλησίας Βασιλείου του Μέγα και Γρηγορίου του Θεολόγου.
Σε πολύ λίγο χρονικό διάστημα, η μονή της Παναγίας Σουμελά έγινε το κέντρο όλου του Ορθόδοξου Λαού του Πόντου, αλλά και των Μουσουλμάνων της περιοχής ‚ χάρη στα θαύματα της Παναγίας. Χάρη στις προσφορές και δωρεές του απλού λαού , αλλά και διαφόρων αυτοκρατόρων του Βυζαντίου και αργότερα αυτοκρατόρων της Τραπεζούντας η μονή ανακαινίσθηκε, κτίσθηκε ξενώνας τετραώροφος 70 δωματίων‚ βιβλιοθήκη και γύρω από την Μονή ανοικοδομήθηκαν μικροί ναοί αφιερωμένοι σε διάφορους αγίους, αλλά και τείχος - οχυρό για την προστασία της Μονής από διάφορες επιδρομές.
Στη βιβλιοθήκη του Μοναστηρίου φυλάγονταν πολύτιμα έγγραφα και πολλά αρχαία χειρόγραφα μέχρι τον ξεριζωμό όπως το πρώτο ελληνικό χειρόγραφο του Διγενή Ακρίτα. Χαρακτηριστικό είναι ότι από 52 ελληνικά χειρόγραφα που υπάρχουν στο μουσείο της Άγκυρας τα 34 προέρχονταν από την Μονή της Παναγίας Σουμελά. Στην Μονή εκτός από την εικόνα της Μεγαλόχαρης άλλα κειμήλια ήταν ο Σταυρός του Αυτοκράτορα Μανουήλ Γ΄ Κομνηνού και το χειρόγραφο Ευαγγέλιο του Οσίου Χριστόφορου. Ευτυχώς και τα τρία αυτά ιερά κειμήλια οι μοναχοί της Μονής τα έκρυψαν πριν την καταστροφή και την λεηλασία του Μοναστηρίου από τους Τούρκους το1922.
Αργότερα τα ιερά αυτά κειμήλια μεταφέρθηκαν στην Ελλάδα, και σήμερα βρίσκονται στην ανιστορημένη Μονή της Παναγίας Σουμελά. στο όρος Βέρμιο Της Βεροίας. Κατόρθωσαν οι απανταχού της γης Πόντιοι να κτίσουν το νέο τους μοναστήρι, όπου κάθε χρόνο στις 15 Αυγούστου γίνεται το κέντρο συνάθροισης όλων των Ποντίων.
πηγή: www.ert.gr